Balkanların Şekillenme Sürecinde III. Ordu

Balkanların yeniden şekillendiği 1878-1912 arasındaki dönemde, III. Ordu teşkilatı, bölgedeki tüm gelişmelerde aktif bir merkez konumundadır. Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki tüm sınırlarını koruma görevi ve iç unsurların hareketlerini kontrol etme vazifesi III. Ordu’ya aittir. Bu büyük sorumluluk, III. Ordu’nun mümkün olan en geniş alanda, en büyük teşkilatla, en iyi eğitimli subaylarla ve en fazla asker mevcuduyla konumlanmasını sağlamıştır.

19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı Devleti'nin Avrupa'daki topraklarını korumakla görevli olan III. Ordu'nun tarihini ilk defa tüm detaylarıyla kaleme alan Dr. Hakan Özdemir, Osmanlı teşkilat tarihine yaptığı önemli katkının yanı sıra III. Ordu'nun Osmanlı siyasi tarihinde büyük izler bırakan girişimlerini ve bu girişimlerin etkilerini de gözler önüne seriyor. 

 

"Hakan Özdemir sadece Makedonya’da konuşlu III. Ordu’nun kurumsal tarihini değil, onun komitacılara karşı verdiği gayrinizami savaşı ve uzun süre isyanları bastırmakla uğraştıktan sonra kendisinin isyancıya dönüşmesinin hikâyesini başarılı bir şekilde anlatmaktadır."
Prof. Dr. Mesut Uyar
(Antalya Bilim Üniversitesi, İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dekanı)

"Yakın Türkiye tarihi, Yakınçağ Osmanlı askerî tarihinin bıraktığı miras anlaşılamadan analiz edilemez. Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki topraklarını korumak ve kollamakla sorumlu III. Ordu ise Yakınçağ Osmanlı tarihinin en önemli kurumlarından biridir. Hakan Özdemir’in doktora tez çalışmasına dayanan bu kitap; aralarında Mustafa Kemal Atatürk’ün de bulunduğu Cumhuriyet'in kurucu kadrosu subayların yaşadığı ilk askerlik tecrübelerini, gayrinizami harp tarihimizi, Makedonya’da yaşanan ayrılıkçı hareketleri ve Cumhuriyet’e de miras kalan ordu-siyaset ilişkilerindeki gerilimlerin kökenini tarihî belgelere dayalı olarak  değerlendirmek isteyen okuyucular için alanında öncü bir eserdir."
Prof. Dr. Gültekin Yıldız
(Milli Savunma Üniversitesi, Kara Harp Okulu Dekanı)

Balkanlarda sınırların yeniden çizildiği 1878 Berlin Antlaşması’yla Rumeli'deki Osmanlı toprakları büyük devletlerin sıkı gözetimi altına girmişti. Avrupalı subay, memur ve diplomatların yoğun olarak bulunduğu bölgede hem devletin güvenliğini koruyacak hem de "Osmanlı ordusunun Avrupalılardan geri kalmadığını" gösterecek bir kuvvete ihtiyaç vardı. Bu nedenle III. Ordu, sıradan bir askerî organizasyon olmanın çok ötesinde bir misyon taşıyordu.

Balkanların yeniden şekillendiği 1878-1912 arasındaki dönemde, III. Ordu teşkilatı bölgedeki tüm gelişmelerde aktif bir merkez konumundadır. Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki tüm sınırlarını koruma görevi ve iç unsurların hareketlerini kontrol etme vazîfesi III. Ordu’ya aitti. Bu büyük sorumluluk, III. Ordu’nun mümkün olan en geniş alanda, en büyük teşkilatla, en iyi eğitimli subaylarla ve en fazla asker mevcuduyla konumlanmasını sağlamıştır. Mevcut jeo-stratejik ve siyasî ortam, III. Ordu teşkilatı ve iç güvenlik faaliyetleriyle III. Ordu’nun Osmanlı tarihine yön veren siyasî müdâhalelerini daha da önemli hale getirmiştir. Osmanlı Devleti'nin son dönemine damgasını vurun bu ordunun tarihi ilk defa tüm ayrıntılarıyla gözler önüne serilmektedir.