Doğudan Batıya

Annemarie Schimmel bir gönül köprüsüdür. Doğu ve Batı arasındaki o köprüde, dallarıyla gökyüzünü kucaklayan; Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî’den Paul Gerhardt’a, Hermann Hesse’den Muhammed İkbal’e, Süleyman Çelebi’den Muhammed Hamidullah'a, Yahya Kemal'den Kâni Karaca ve daha nicelerine dokunan aşinalığıyla her şeye şahit koca bir çınardır. Şark İslam kültürüne duyduğu muhabbet ve iştiyakla birçok çalışmaya imza atmış, bu minvalde sayısız seminer ve konferans vermiştir. Arapça, Farsça, Urduca, Türkçe ve Fransızcadan tercümeler yapmış, Berlin Üniversitesi’nde İslami araştırmalar sahasında doktorasını tamamlamış, ayrıca uzun yıllar Türkiye’de yaşayarak Ankara İlahiyat Fakültesi’nde Dinler Tarihi derslerine girmiştir.

Schimmel’i ayrıcalıklı kılan şey, çok zor şartlar altında yetişmesi ve aslında bir insan için imkânsız denilebilecek zorluklarla mücadele edebilmesidir. Akademik çalışmalarının ve başarılarının yanı sıra “kendini arayan bir yolcu” olarak tanımlayabileceğimiz Annemarie Schimmel, Doğudan Batıya isimli kitabında bu arayışın samimi öyküsünü anlatır. 

Doğudan Batıya başından sonuna kadar manevi bir arayış, bitmek tükenmek bilmeyen bir okuma serüveni ve musiki ile geçen dopdolu bir ömrün, hem Şark’a hem Garp’a uzanan kuşatıcı bir bakış açısının birinci ağızdan, bizzat Annemarie Schimmel’in dilinden otobiyografik bir anlatısıdır.

“Dünyaya dair elbiseleri üzerinizden çıkartıp attıktan sonra, âşığı mâşuğa vasıl eden bir köprü gibiydi ölüm.”

Bu kitap, Doğu ve Batı tasavvuf kültürü ve edebiyatına dair en kuşatıcı araştırmaları yapan isimlerden biri olan Annemarie Schimmel'in otobiyografik hayat hikayesidir. Schimmel; Mevlana, Muhammed İkbal gibi isimleri Alman literatürüne kazandıran çok önemli bir ilim insanıdır. Hermann Hesse, Massignon, Kani Karaca, Asaf Halet Çelebi, Behçet Necatigil, Samiha Ayverdi gibi pek çok isimle dostluğu olan Schimmel, kitabında bu kişilere dair anekdotları birinci ağızdan anlatıyor. Schimmel, bilindiği üzere, Türkiye'de de uzun yıllar akademik camiada bulunmuş ve dersler vermiştir. Bu otobiyografinin bir önemli özelliği de Akademik çalışma yapacak kişilerin başvuracağı kaynak kitap niteliğinde olmasıdır.