İslam ve Hristiyanlık

7. yüzyıldaki İslâm Fetihleri, pek çok dinden insanı İslâm Devleti’nin vatandaşı haline getirdi. İslâm Devleti aynı zamanda dönemin hemen hemen tüm Doğu Hristiyan cemaatlerini de kontrolü altına almıştı: Miafizitler, Nestûrîler, Melkitler, Mârûnîler…

Peki ama bu Hristiyanlar kimlerdi? Hristiyanlarla ve öteki din mensuplarıyla karşılaşıp onlar üzerinde egemenlik kuran Müslümanlar kimlerdi? Hristiyan kaynaklarında “çöldeki kum taneleri”ne benzetilen Arap askerleri gerçekten acımasız işgal orduları mıydı? Yoksa onlar mezhepsel haksızlığa uğrayan Hristiyan cemaatler için umut ve özgürlük anlamına mı gelmişlerdi? İslâm dini, peygamberi, Müslümanların kurdukları yönetim ve Müslümanlarla Hristiyanlar arasında başlayan etkileşimler çağdaş Hristiyan yazarlar tarafından nasıl betimlenmişti?

İki dinin müsamaha sınırlarına, dinlerin siyaset mefhumuyla doğrudan ilişkisine, dönemin Hristiyan metinlerine ve Hristiyan yazarların İslâm algısına ışık tutan Zafer Duygu, İslâm ve Hristiyanlık alanında dikkate şayan bir eser sunuyor. İslâm ve Hristiyanlık, iki dinin karşılaştığı dönemi ve hemen sonrasını Hristiyan kaynaklarının penceresinden inceleyen, karşılıklı reaksiyonları analiz eden, sürece ilişkin birçok olguyu aydınlatan, bazı açılardan yeni paradigmalar gündeme getiren, İslâm-Hristiyanlık etkileşiminin peşinden giden zengin bir kitap.

Dinler tarihine ilgi duyan bütün okurlar için nitelikli ve objektif bir çalışma.

 

Peki, ama Hristiyanlar kimlerdir? (…) Aynı şekilde, Hristiyanlarla ve hatta birçok öteki din mensuplarıyla karşılaşan ve onlar üzerinde egemenlik tesis eden Müslümanlar kimlerdir? İşte bu temel soruların yanıtlarını bilmek zorundayız. Zira karşılaşma ve etkileşim sürecini şekillendiren faktörler bu soruların yanıtlarında gizlidir: Hristiyanlık 7’nci yüzyılda, altı yüzyıllık geçmişe sahip bir dindi; İslâm ise henüz ortaya çıkmış taze bir güçtü.

Hristiyanların İslamiyet’i hem inanç bağlamında hem de politik bağlamda nasıl algıladığını ve yorumladığını ortaya koyuyor. İslâmiyet öncesi dönemde Hristiyanlığın ne gibi bölünmelere maruz kaldığını, bu bölünmelerde siyasetin ne derece etkili olduğunu anlatıyor. Hristiyanlıktaki teslis inancının düşünsel arka planına, teşekkülüne, Hristiyan mezheplerin birbirleriyle mücadelesine ve Roma imparatorlarının tüm bu süreçlerdeki rolüne yer veriyor. Bazı ortak rivayetlerin her iki dinde de ne derece farklılaştığını kıyaslıyor. Gitgide yayılan İslâm gücünün, Hristiyanlar tarafından farklı farklı yorumlanış biçimlerine ve Müslümanların da zimmîlere olan tavrına dikkat çekiyor. Okur bu kitapta, Hristiyanlar için İslâm’ın ve İslâmlaşmanın ne ifade ettiğini, ayrıca İslâmlaşmanın boyutlarını zengin referanslar eşliğinde görmüş oluyor.