Kahramanı Yaratmak

İttihadcılar, altı asrı devirmiş yorgun imparatorluğun çöküş senaryolarının çizildiği 20. yüzyılın başında, Meşrutiyet iktidarının meşruiyetini sağlamlaştırmak için ihtişamlı mazinin değerlerine sıkı sıkıya sarılmışlardı. Altı yüz yıla yayılan parlak zaferlerin şanlı kahramanlarının yeniden hatırlatılmasıyla, halkın bozulan maneviyatının yükseltileceği hesap edilmişti. Bu kahramanlardan biri de Alemdar Mustafa Paşa idi. Tarihimizin ilginç ve en çok tartışılan simalarından olan Alemdar Mustafa Paşa, payitaht İstanbul’da 3 ay 19 günü sadrazamlık görevi olmak üzere sadece dört ay ömür sürmüş olmasına rağmen, Osmanlı siyasi tarihinin akışını değiştirmek, yenileşme hareketlerinin önünü açmak, anayasal ve demokratik süreci başlatmak ve hatta insan hakları gibi modern kavramları Türkiye kamuoyunun gündemine getirmek türünden referanslarla tarih, hukuk ve siyaset bilimi gibi farklı disiplinlerde çalışan birçok araştırmacının ilgi sahasında yer almıştır.

Prof. Dr. Kemalettin Kuzucu, Kahramanı Yaratmak adını verdiği bu çalışmada İttihadcıların, Alemdar Mustafa Paşa üzerinden, bugün anma töreni diye ifade edilen ‘ihtifal’ olgusunu, İttihad ve Terakki popülizminin, Meşrutiyet’i ve bunun öngördüğü yönetim sistemini kitlelere benimsetmek için nasıl etkin biçimde kullandığını enfes bir üslupla anlatarak Türkiye’de tarih yazımı alanında yapılan ender çalışmalara bir yenisini ekliyor.

Alemdar Mustafa Paşa’nın monografisini okudukça geleneğin nasıl icat edildiğini bir kez daha göreceksiniz…

Alemdar Mustafa Paşa’nın ölümünden bir asır sonra hatırlanması, her şeyden önce, II. Meşrutiyet yönetiminin Osmanlıcılık ideolojisini yerleştirme ve benimsetme gayretlerinin ürünüdür.

Yaptığı kültür tarihi çalışmalarıyla bilinen Prof. Dr. Kemalettin Kuzucu, İttihat ve Terakki döneminde Alemdar Mustafa Paşa’nın ölümünden 103 yıl sonra kemiklerinin taşınması amacıyla düzenlenen ihtifal programı ile bunun sosyo-politik ve kültürel yansımalarını anlatan çok orijinal bir çalışmaya imza attı. Yazıldığı günden beri çok ses getiren bu çalışma, TÜBA ödülüne de layık görüldü.