Milli Mücadele Yükselirken

1918 yılında imzalanan Mondros Mütarekesi’nin maddelerini dayanak kabul eden Batılı devletler, Osmanlı İmparatorluğu’nun topraklarını işgal etmişlerdir. “Mütareke Dönemi” olarak adlandırılan 1918-1922 yılları arası, Türkiye tarihindeki en kritik ve en önemli dönemlerden biri olarak kaydedilmiştir. İtilaf Devletleri’nin işgallerine ve ayrıca ülke içindeki siyasi kargaşaya rağmen bu dönemin sonunda Türk milleti, giriştiği varoluş mücadelesinden zaferle çıkmayı başarmıştır. Ancak bu süreç hiç de kolay olmamıştır.

Elinizdeki çalışma, siyasi karmaşalarla dolu Mütareke Dönemi’nde yaşanan gelişmeleri “1919 milletvekili seçimleri” çerçevesinde değerlendiriyor. Yirmiye yakın dönem gazetesini ve diğer tüm arşiv belgelerini inceleyip değerlendiren Taha Niyazi Karaca, Milli Mücadele hareketinin perde arkasını ve işgal günlerinde yükselen milli egemenlik mücadelesini bütün detaylarıyla okuyucusuna aktarıyor.

Büyük Millet Meclisi’nin açılışına giden yolda 1919 seçimleri ile Osmanlı parlamentosunun toplanmasının nasıl bir rolü vardı? Milli Mücadele hareketi nasıl doğdu ve lider kadronun talepleri nelerdi? Osmanlı hükümetleri, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile hangi alanlarda uzlaştı, hangi alanlarda çatıştı? Milli Mücadele Yükselirken: İşgal Dönemi Politikaları ve 1919 Seçimleri adlı bu eser, tüm bu soruların cevaplarını; Mütareke Dönemi’ne damga vurmuş olan girift ilişkileri; İtilaf Devletleri’nin, siyasi teşekküllerin ve Heyet-i Temsiliye’nin bir çatışıp bir uzlaşan karşılıklı beklentilerini en ince ayrıntısına kadar inceleyen nitelikli ve bilimsel bir başucu kitabı.

Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılması ile Heyet-i Temsiliye o ana kadar yüklendiği görevleri bu meclise devretmiş bulunuyordu. Böylelikle, yüzyıllardır kendi adları ile devlet kuramayan Türkler, varlıklarına karşı gelişen tarihî haksızlığı da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kurulması ile ortadan kaldırmış oluyorlardı.

- Bu kitap, yaptığı araştırmaların derinliğiyle bilinen Taha Niyazi Karaca'nın bir eseri. - I. Dünya Savaşı sonrasında Mondros Mütarekesi'yle başlayan Anadolu'nun İtilaf Devletleri tarafından işgaliyle birlikte 1918-1920 yıllarında Türkler çok önemli bir varoluş mücadelesi vermiştir. Mütareke döneminde İstanbul hükümetlerinin Anadolu hareketine karşı geliştirdikleri siyasi politikaları, İtilaf Devletlerinin, siyasi teşekküllerin ve Heyet-i Temsiliye’nin belirli bir süreç içerisinde karşılıklı ilişkileri ve beklentileri bu çalışmanın ana konularını meydana getirmektedir. Karaca'nın bu eseri, seçimler sorunu merkezde olmak üzere dönemin perde arkası olaylarını dönemin birçok birincil kaynaklarıyla birlikte akıcı bir üslupla okuyucuya aktarıyor. - Milli Mücadele'yi ve Cumhuriyet'in kuruluşunu daha iyi anlamak isteyen tarih okurları için bir başucu eseri, öğrenciler için de ders kitabı niteliğindeki bu çalışma "Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. Yılına Armağan" kitaplığımızın son eseri olarak çıkıyor.