Devletler, müesseseleriyle ayakta dururlar. Bir devletin müesseselerini, bunların işleyişlerini ve birbirleriyle olan ilişkilerini bilmek, tarihî olayların daha iyi anlaşılması için çok önemlidir. Bu noktadan hareketle, Osmanlı Devleti’nin teşkilat yapısı ve karar alma mekanizmalarının iyi bilinmesi ve bu yapılarda zaman içerisinde meydana gelen değişikliklerin belirlenerek ortaya konulması gerekir. Batılılaşmanın ivme kazandığı Tanzimat’tan önceki dönemin Osmanlı teşkilat ve müesseseleri ana hatlarıyla nisbeten ortaya konulmuş olmasına rağmen, Tanzimat’la iyice kendisini gösteren Batılılaşma döneminde devlet kurumlarında yaşanan bürokratik değişim ve dönüşüm süreci, gereği gibi ele alınıp incelenmiş değildir. Oysa, üzerinde çok konuşulup yazılmasına rağmen, günümüzde karşılaşılan birçok meselenin düğümlendiği, siyasi, sosyal, kültürel ve iktisadi tarihimiz açısından son derece önemli bir dönüm noktası olan Tanzimat reformlarını ve bunların yeşerdiği ortamı ilmî bir şekilde inceleyen çalışmaların sayısı yok denecek kadar azdır. Yapılan çalışmalar ise ya önceki bilgilerin tekrarı veya asıl kaynaklara inilmeden yapılan genellemelerdir.
Yaptığı titiz çalışmalarla akademide ve tarih çevrelerinde son derece itibar gören Prof. Dr. Ali Akyıldız üç bölümden meydana gelen Osmanlı Merkez Bürokrasisi adlı kitabının girişinde Bâbıâli’nin önem kazanmasını; birinci bölümde, sadaret, bağlı kalemleri ve muamelâtta yapılan değişiklikleri; ikinci bölümde, nezaretleri ve üçüncü bölümde de meclislerin kurulma süreçlerini inceleyerek Osmanlı bürokrasisinin Batılılaşma serüvenini anlatıyor.
