İnsani yönü itibariyle gerçek olgunluğa erişmiş nadir simalardan biri olmasının yanında ilmi alanda da şaşırtıcı hafızasıyla ve ilginç konuların peşinde koşmasıyla dikkati çeken Prof. İpşirli, özellikle önemli Osmanlı kroniklerinin edisyonlarını yapmakla Osmanlı tarihçiliği için ciddi katkılarda bulundu. Selaniki Tarihi ve Naima Tarihi bu meyanda hemen zikredilebilir. Öte yandan hayli zor bir alan olan ilmiye teşkilatıyla uğraşarak, bilhassa kazaskerlik hakkında yegâne ayrıntılı çalışmayı da ilim âlemine kazandırdı.
Feridun M. Emecen
Hayatını tarih araştırmalarına adamış, Türkiye’nin yetiştirdiği en iyi tarihçilerden Prof. Mehmet İpşirli’ye armağan edilmek üzere, her biri alanında tanınmış Osmanlı tarihçisi meslekdaşlarının yazdığı makaleler, iki ciltlik bu muazzam eserde toplandı.
Halil İnalcık’tan Feridun M. Emecen’e, İdris Bostan’dan M. Akif Aydın’a, İsmail E. Erünsal’dan Ekmeleddin İhsanoğlu’na, Ahmet Yaşar Ocak’tan Alparslan Açıkgenç’e, Mübahat S. Kütükoğlu’ndan İlber Ortaylı’ya, Colin Imber ve Colin Heywood’dan Heath W. Lowry’e, Abdülkadir Özcan’dan Salih Özbaran’a kadar birçok tarihçinin; Hilafetin Devri Meselesi’nden XVI. Yüzyılda Kızıldeniz’de Osmanlı-Portekiz Mücadelesi’ne, Osmanlı ve Babürlü Örfi Hukuku’ndan Osmanlı Düşüncesinin Tarihsel Çerçevesi’ne, Osmanlı Sahhaflık Tarihi’nden Modern Türkiye ve Osmanlı Mirası’na, Şeriat ve Kanunname’den Büyük Selçuklularda Ulema’ya kadar tarihin muhtelif konularını ele alan makaleleri ilk defa yayınlanıyor.
Özel baskısıyla bu eser, tarih severler için eşsiz bir kaynak olmakla birlikte mütebahhir ilmi, mümtaz kişiliğiyle birçok tarihçiye pişdarlık etmiş Prof. Mehmet İpşirli’yi geleceğin tarihçilerine tanıtacaktır.