Doğal Hukuka Göre İnsanın ve Yurttaşın Ödevi

1632-1694 yılları arasında yaşayan Samuel Pufendorf, Reform hareketleri, mezhep anlaşmazlıkları, Otuz Yıl Savaşları, Vestfalya Antlaşması ve Aydınlanma gibi 17. yüzyıl Avrupa tarihinin en önemli olaylarına tanıklık etmiş çok önemli bir düşünürdür. Pufendorf, yaşamının son on sekiz yılında, başarılı, modern Protestan devlet kurucular ve aydınlanmış mutlakiyetçiliğin örnekleri olarak görülen üç hükümdara danışmanlık yapmıştır. Bu nedenle yazıları, modern, devlet merkezli siyasi pratiğin felsefi sunumları olarak kabul edilmiştir.

Avrupa’da yeni düzenin hangi temeller üzerine kurulması gerektiği konusunda fikir yürüten Pufendorf'un düşüncelerini, kaleme aldığı çok sayıdaki eserde görürüz. Doğal Hukuka Göre İnsanın ve Yurttaşın Ödevi başlığını taşıyan bu eser, Pufendorf’un Otuz Yıl Savaşları sonrasında Avrupa’nın yeni yapısının nasıl olması gerektiğine dair görüşlerini içermektedir. Ona göre, tüm Avrupalıların yeni siyasi düzene rıza göstermesini sağlayabilecek ve barışı getirebilecek yeni bir ahlak, onları bölen dinsel farklılıklardan bağımsız olmalı ve bununla birlikte bu rakip dinlere yönelik inanç ve ibadete ahlak çerçevesinde izin verilmeliydi.

Timaş Akademi, Cambridge Siyaset Düşüncesi Klasikleri Serisi’nden çıkan bu değerli eseri Reha Kuldaşlı çevirisiyle Türkçeye kazandırarak siyasetname dizisini zenginleştirmeye devam ediyor.

İnsanın eylemleri iradeden kaynaklanır. Ancak bir kişinin iradî eylemleri kendi içinde tutarlı değildir; farklı insanların iradeleri ise farklı istikametlere meyillidir. Dolayısıyla, insanlığın düzeni ve adabı tesis edebilmesi için bu iradelerin uyabileceği bir kural olması gerekirdi. Zira aksi takdirde her insan, bu denli irade özgürlüğü ve çeşitli eğilim ve arzuların içinde sabit bir kurala düşünerek atıfta bulunmadan aklına gelen her şeyi yapardı ve bunun sonucunda insanlar arasında büyük bir kargaşa olması kaçınılmaz olurdu.

Bu çalışma, Reform hareketleri ve kanlı mezhep savaşları ile boğuşan 17. yüzyıl Avrupası'nda yeni siyasal sistemin nasıl kurulması gerektiği üzerine dönemine göre sıra dışı fikirler ileri sürmektedir. Avrupa'da yeni siyasal sistemin kurulma sürecinde insana ve devlete düşen görevleri ayrı ayrı ve detaylı bir şekilde ortaya koyan Samuel Pufendorf yeni dönemin taşlarını döşeyen önemli isimler arasında yer almaktadır.