Ortadoğu'nun Kadim Mirası

Ortadoğu'nun Kadim Mirası

İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin yönetici kadrosu içerisinde yer alan IV. Ordu Komutanı ve Bahriye Nazırı Ahmed Cemal Paşa, Osmanlı İmparatorluğu’nun en kritik dönemlerinde (1917-1918) hem şehrin mimari açıdan gelişmesi, hem de bölgede azalmaya başlayan devlet otoritesini yeniden sağlamak amacıyla İttihad-ı İslam siyasetinin bir parçası olarak bölgedeki İslam eserlerinin restore edilmesi hususunda azami gayret göstermiştir. Bu doğrultuda Selahaddin-i Eyyûbî Türbesi ile Emevi Camii’nin etrafının temizlenmesi, Süleymaniye Tekkesi ile Selimiye Medresesi’nin yenilenmesi ve Şam’da Cemal Paşa Bulvarı’nın inşası gibi çok sayıda projeyi hayata geçirmiştir. Bu hususta Ahmed Cemal Paşa’nın mimari danışmanı Enver Paşa tarafından Şam’a gönderilen İsviçreli Profesör Maximillian Zürcher olmuştur. Şehircilik çalışmalarındaki başarının ardından Ahmed Cemal Paşa’nın ilgisi bölgedeki arkeolojik eserlere kaymıştır.
Osmanlı İmparatorluğu’nun içerisinde bulunduğu zorlu savaş şartlarına rağmen, İttihatçıların yapmış olduğu bu tip önemli çalışmalar, Ortadoğu’daki Türk izleri yanında antik ve klasik Osmanlı dönemi kültür yapılarının kayıt altına alınması ve akabinde korunmasına yönelik sofistike bir politikanın sonucudur. Nitekim benzer tarzda ve Baalbek özelinde yapılan başka bir çalışma, cemiyetin esas lideri ve kurucusu Mehmed Talat Paşa’ya takdim edilmiştir. Ortadoğu’nun Kadim Mirası: Suriye, Filistin ve Batı Arabistan Tarihî Eserleri başlığıyla okuyucuya sunulan bu çalışma, muhtevası itibarıyla, arkeoloji ve eskiçağ tarihçileri yanında son dönem Osmanlı tarihçileri için adeta paha biçilmez bir hazine niteliğindedir. Çalışma üzerinde büyük emekleri bulunan iki değerli bilim insanı Abdurrahman Uzunaslan ve Nevzat Artuç eseri okuyucularla buluşturarak tarihî bir misyon üstlenmişlerdir.