Denizler Fatihi Piyale Paşa

Gerekdür gayret itmek râh-ı dinde

Kim olmamış ola hiçbir karinde

Bilün erkek koyun kurbân içündür

Bu meydân-ı eren merdân içündür

Ne denlü güçlü ise ehl-i tuğyân

Bizümledür dü‘â-yı Şeh Süleymân

Piyale Paşa
 

Kanunî Sultan Süleyman dönemi Osmanlı’nın denizdeki başarılarının zirvesini teşkil eder. Bu dönemde Barbaros Hayreddin Paşa’dan Turgut Reis’e, Oruç Reis’ten Piyale Paşa’ya kadar birçok denizci yetişmiş ve bunlar, Osmanlı donanmasını deryalarda tek söz sahibi haline getirmişlerdir. 

Denizler Fatihi Piyale Paşa adlı bu eser, Kanunî döneminin Barbaros Hayreddin Paşa’dan sonra en büyük Kaptan-ı deryası Piyale Paşa’yı ve onun en önemli seferlerinden biri olan ve Akdeniz’deki Osmanlı hâkimiyetini sağlamlaştıran Cerbe Zaferi’ni anlatmaktadır. Bu çalışmanın bir kısmı, dönemin önemli âlimlerinden Şaban Nidâî’nin, orijinal nüshası Londra’daki British Library’de bulunan Cerbe Kalesi Fetihnâmesi adlı eserinin Osmanlı Türkçesine çevirisinden oluşmaktadır.

“Kayı” dizisiyle Osmanlı Tarihi’ni herkese sevdiren Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil ile İbrahim Pazan’ın hazırladığı bu eserde, nefis bir hatla yazılmış fetihnamenin tıpkıbasımı da yer almaktadır. Eser bu özelliği ile Osmanlı Türkçesini öğrenmek isteyenlerin başucu kitaplarından biri olacağı gibi, pek az çalışmanın yapıldığı Osmanlı Deniz Tarihi alanında da büyük bir boşluğu dolduracaktır. 

Her türlü tedbiri alan, birlik ve beraberliği sağlayan, askerini vecde ve gayrete getiren Piyale Paşa, daha sonra onlardan hiçbir şeye güvenmeyip Cenab-ı Hakk’a tam bir teslimiyet ve tevekkül içerisinde bulunmalarını ve hatalarının hayra çevrilmesi için dua etmelerini istemektedir.

Osmanlı Tarihi alanında söz sahibi tarihçi Ahmet Şimşirgil ve İbrahim Pazan orijinal nüshası British Museum’da bulunan dönemin en önemli tabiplerinden Şaban Nidaî tarafından manzum bir şekilde yazılmış Cerbe Fetihnamesi üzerine uzun süre emek verdiler. Cerbe Fethiyle beraber dönemin en önemli denizcilerinden Piyale Paşa’nın da detaylı bir şekilde anlatıldığı bu eser, Türk deniz tarihi alanında bir boşluğu doldurmaktadır.